به نام خدا امروز قصد داریم تا به بررسی تغییرات به وجود آمده روی قیمت منات آذربایجان در بازارهای داخلی و عوامل تعمیرات این قیمت بپردازیم عمده دلیل تغییرات قیمت ارزهای خارجی در ایران به دلیل تغییرات سیاسی و تجاری ایران با کشورهای بزرگ دنیا می باشد اما در موضوع آذربایجان باید گفت که با توجه به اینکه سالانه مسافران زیادی از ایران به آذربایجان سفر می کند تغییرات ارزش پول آذربایجان عوامل موثر تری نیز دارد به اضافه اینکه کشور آذربایجان با توجه به اینکه در چند سال گذشته اقتصاد خود را بر پایه صادرات نفت و گاز گذاشته و در چند سال گذشته قیمت نفت و گاز به شدت کاهش یافت قیمت ارز آذربایجان در چند سال گذشته شاهد کاهش ارزش بوده در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم
بانک مرکزی جمهوری آذربایجان در سال های 2016 و 2017 میلادی سیاست پولی جدیدی مبتنی بر نرخ ارز شناور را در پیش گرفت و در شرایط ادامه قیمت های پایین نفت در بازارهای جهانی روند افزایش ارزش دلار در برابر منات در این کشور ادامه داشت و در حال حاضر یک دلار 1.70 منات است.
در این مقاله به نقش عوامل مختلف بر اقتصاد و قیمت منات آذربایجان می پردازیم همچنین جدول آخرین قیمت منات آذربایجان در بازارهای دنیای اقتصاد را مورد برسی قرار میدهیم
کاهش قابل توجه ارزش قیمت منات آذربایجان
منات پول ملی جمهوری آذربایجان تا ماه فوریه سال 2015 میلادی به دلیل سیاست های پولی و مالی دولت جمهوری آذربایجان و نیز درآمد های قابل توجه سال های قبلی این کشور از صادرات نفت ، یکی از ارزهای ملی با ثبات در منطقه به شمار می رفت .
قیمت منات آذربایجان تا اوایل سال 2015 میلادی 0.87 در برابر یک دلار بود که در طول چند سال پی در پی از یک نرخ مبادله ثابت برخوردار بود.
با توجه به اینکه بیش از 90 درصد درآمدهای جمهوری آذربایجان از صادرات نفت خام حاصل می شود ،کاهش شدید قیمت این فرآورده در بازارهای جهانی تاثیر منفی بر ارزش منات نیز داشت .
کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی در سال 2014 میلادی ، موجب شد در فوریه سال 2015 میلادی ارزش یک دلار آمریکا 1.05 منات بشود.
البته بانک مرکزی جمهوری آذربایجان در ماه دسامبر سال 2014 میلادی و اوایل سال 2015 میلادی برای حفظ ثبات پول ملی این کشور بیش از دو میلیارد منات به بازار پولی خود تزریق کرد و به نظر کارشناسان ادامه این روند تا پایان همان سال موجب نابودی کامل ذخایر ارز این بانک می شد .
با ادامه بحران در بازارهای جهانی نفت و کاهش قابل توجه درآمدهای نفتی که تاثیر منفی بر ذخایر ارز جمهوری آذربایجان هم داشت ، اواخر همان سال یعنی در دسامبر سال 2015 میلادی قیمت منات در برابر دلار برای دومین بار بطور قابل توجهی کاهش یافت و ارزش رسمی یک دلار آمریکا در بازارهای مالی این کشور 1.55 منات شد .
البته دو بار کاهش قابل توجه ارزش منات ظرف یک سال تاثیر منفی به جایگاه آن در بازارهای مالی داشت .
همچنین سیاست های مالی بانک مرکزی جمهوری آذربایجان در سال 2014 میلادی که شامل تزریق ارز به بازار برای حفظ ثبات ارزش منات بود ، تاثیر منفی هم به کل ذخایر ارزی این بانک داشت .
بر اثر این سیاست مجموع ذخایر بانک مرکزی جمهوری آذربایجان در ماه نوامبر سال 2014 میلادی به 6.2 میلیارد دلار رسید و این در حالی است ذخایر ارزی این بانک یک سال قبل از آن 15 میلیارد دلار بود .
در ادامه به برسی عوامل موثر بر قیمت منات آذربایجان امروز میپردازیم
نقش صنعت در اقتصاد آذربایجان
استخراج نفت خام و گاز طبیعی، تولید فراورده‌های نفتی، صنایع فلزی، ماشین آلات و ماشین‌های فلزکاری، استخراج سنگ آهن، تولید سیمان، صنعت مواد غذایی، مواد شیمیایی و پتروشیمی و منسوجات مهم‌ترین فعالیت صنعتی این کشور را تشکیل می‌دهد.
طبق برآورد ژوئیه سال ۲۰۰۰ میلادی میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) جمهوری آذربایجان حدود ۵ میلیارد دلار بود که تولیدات کشاورزی ۸/۱۸ درصد، تولیدات صنعتی ۸/۴۲ درصد و فعالیت‌های خدماتی ۳/۳۸ درصد از آن را تشکیل می‌داد. اگر چه میزان تولید ناخالص داخلی جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۹۸ میلادی حدود ۴ میلیارد دلار بود ولی بالا رفتن قیمت جهانی نفت خام منجر به ترقی میزان تولید ناخالص داخلی این کشور شده‌است. میانگین رشد تولید ناخالص داخلی جمهوری آذربایجان در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا۱۹۹۸ میلادی (۸۵/۱۰-) درصد بود ولی این میزان در انتهای سال ۱۹۹۹ میلادی به ۱۰ درصد افزایش یافت و در سال ۲۰۰۰به۱/۱۱درصد رسید. همچنین متوسط درآمد سرانه مردم از تولید ناخالص داخلی این جمهوری در سال ۲۰۰۳ به ۳۴۰۰ دلار رسید.
مشاهدات نشان میدهند که صنعت از عوامل موثر بر قیمت منات آذربایجان است
نقش صادرات در اقتصاد و قیمت منات آذربایجان
صادرات این کشور علاوه بر محصولات کشاورزی شامل کالاهای صنعتی، مواد غذایی، ماشین آلات و ماشین‌های فلزکاری، محصولات نساجی، نفت و گاز و مواد شیمیایی و پتروشیمی میباشد. در مقابل، جمهوری آذربایجان به واردات محصولات صنایع غذایی، ماشین آلات صنعتی و فلزکاری، برخی مواد غذایی، ماشین آلات تولید فلزات غیرآهنی و آهنی و برخی محصولات کشاورزی نیاز دارد. جمهوری آذربایجان برای سروسامان بخشیدن به وضعیت اقتصادی خود تلاش‌های دامنه‌داری برای جذب سرمایه‌های خارجی به ویژه در بخش نفت و گاز به عمل آورده‌است. با وجود ذخایر غنی نفت و گاز در جمهوری آذربایجان، این بخش از اهمیت بسزایی در آیندهٔ اقتصاد این کشور برخوردار است.
به همین ترتیب صادرات از عوامل موثر بر قیمت منات آذربایجان میباشد
نقش انرژی و معدن در اقتصاد آذربایجان
جمهوری آذربایجان دارای منابع زیرزمینی ارزشمند، به ویژه نفت، گاز طبیعی، آهن، آلومینیوم، سرب، روی ، مس، طلا، نقره ،مرمر، سنگ آهک، ، املاح ،فلزات و سنگ نمک است. تولیدات نفت و گاز طبیعی بیش از سایر منابع زیرزمینی است. ذخایر اثبات شده نفت خام جمهوری آذربایجان براساس برآورد 7 میلیارد بشکه (درسال 2006) برآورد شده است. این میزان برابر 0.6% کل ذخایر اثبات شده جهان است.
در سال 2006 تولید نفت خام جمهوری آذربایجان به 654 هزار بشکه در روز رسید که نسبت به سال 2004 بیش از دو برابر افزایش داشته است در همین سال مصرف نفت جمهوری آذربایجان 96 هزار بشکه در روز بوده است که نسبت به سال قبل 7/10% کاهش داشته است.هم اینک تولید نفت آذربایجان حدود یک میلیون و دویست هزار بشکه است که بیش از یک میلیون بشکه از آن صادر می شود.
ذخایر گاز طبیعی جمهوری آذربایجان در سال 2006 حدود 35/1 تریلیون مترمکعب برآورد شده که این میزان برابر با 7% کل ذخایر اثبات شده جهان است. تولید گاز طبیعی نیز در سال 2006 برابر 3/6 میلیارد مترمکعب بوده که این مقدار معادل 0.2 % تولید جهان بوده است.
